Usta Oyuncu Müjdat Gezen Halktv.com.tr’ye Konuştu: Dünyada Demokraside Neredeysek Sanatta da Oradayız

O hepimizin çok yakından tanıdığı Türkiye’nin en değerli bir isim… Tiyatrocu, sinemacı, şair ve eğitmen olarak çok taraflı bir sanatçı. Bizler çocukluğumuzda onu güldürürken tanıdık. Birbirinden hoş tiyatro oyunlarında ve sinema sinemalarında izledikten bir müddet sonra da yetiştirdiği oyuncuları da izlemeye başladık. Gezen, 32 yıl evvel kurduğu Müjdat Gezen Sanat Merkezi’nde yeni oyuncu yetiştirmeye devam ediyor.
Tam bayram tatiline çıkmadan saatler evvel duayen sanatçıyı sorularımızı yanıtladı

Sizce yıllar içerisinde edebiyat, tiyatro, müzik üzere sanatın tüm alanlarında nasıl değişiklikler oldu?

Bu evrim sıkıntısıdır. Yani sürekli ilerleme kaydedecek. Nazım’ın dediği üzere “Ben babamdan ileri, doğacak çocuğumdan geriyim.” Onun için de evrim her mevzuda, her ülkede hiç ayrım yapmadan var muhtemel bir şeydir. O nedenle de sanatta, tiyatroda da olsa, edebiyatta da olsa hangi tıpta olursa olsun ilerleme kuraldır ve o denli olmaktadır zati. Şimdinin tiyatro oyunları eskilerden daha ileri, daha hoş ve daha uygun bence.

Peki sanat nitekim toplumun aynası mıdır?

Shakespeare’in bir lafı vardır Hamlet’te… Oyuncuları tanım ederken der ki Hamlet Polorius’e, “Rica ederim efendim, oyuncuların hatırını temin edin. Çünkü onlar günümüzün perdesi, vaktimizin aynasıdırlar, sağlığınızda isminiz onların lisanına düşeceğine, öldükten sonra mezara taşınıza berbat şeyler yazılsın daha yeterli.” Yani sanat toplumun yansıtıcı ileticisidir, o denli anlatır Shakespeare de dört yüz sene önce Hamlet’te…

Peki kültür sanat alanını dünya ile Türkiye’yi kıyasladığınızda bir nasıl bir fark çıkıyor ortaya?

Dünyada iktisat neyse, spor neyse, sanayii neyse, başka branşlar neyse, sanatımızı da lakin o denli kıyaslayabiliriz. Hangi ülkeyle kıyaslarsan kıyasla, istersen dolarla da kıyaslayabilirsin, istersen euroyla da istersen demokrasiyle de kıyaslayabilirsin. Yani genel olarak sistem neyse o denli bakmak lazım sıkıntıya. Onun için biz demokraside öteki ülkelerle kıyasladığımızda neredeysek sanatta da oradayız.

Sizce sanatkarın bir siyasi duruşu olmalı mıdır? Sanatkarın dünya görüşü onun sanatını tesirler mi?

Siyasi görüş insanlarda otomatikman vardır. Yoksa esasen yanlış soruya gerçek yanıt aramakla vakit geçiririz sonra. Zira siyaset kapıdan adımını atmakla başlar. Bugün petrole, akaryakıta artırım geldiyse bu siyasi problemdir. Ekmek zamlandıysa bu siyasi bir sorundur esasen. Anlatabiliyor muyum? Onun için siyaseti hayattan soyutlayamayacağın için, sanat da hayatın yansıması olduğu için birbirinden soyutlayamazsın aslında.

Geçmişten bugüne baktığınızda şu anda Türkiye’deki mizah anlayışını nasıl buluyorsunuz?

Türk tiyatrosu bilhassa pandemi periyodunda sorunlu günler geçirdi. Sizin de tiyatro binanızı satışa çıkardığınızı okuduk. Kapalı gişe oynadığınız halde tekrar de satıyorsunuz…

Tiyatro binamı geçen sene satışa koydum fakat haberi geç çıktı. Tiyatrom bina olarak satılık. Zira elektriğe akaryakıta gelen artırım ne kadroyu, ne salonu hiç kimseyi geçindiremiyor. Büyük bir salon değil benimki 210 kişilik bir salon. Full kapalı gişe oynasan bile hesabı yaptığın vakit zarardasın. Pandemi sonrası özel tiyatrolar kahır çekiyor. Ödenekli tiyatrolar aslında ekonomik badireden uzak oldukları için hoş, daha projeksiyon oyunları yapıyorlar. Zira onlar ödeneklerini devletten yahut belediyelerden aldıkları için bu türlü bir meseleleri kelam konusu değil. Lakin özel tiyatrolar zorlanıyor.

Aynı vakitte bir öğretmen olarak yeni devir sanatkarları nasıl değerlendiriyorsunuz? Bilhassa beğendiğiniz, takip ettiğiniz oyuncular hangileri?

Bizden ileri olduklarını rahatlıkla söyleyebilirim. Ancak beğendiğim oyuncuların ismini verirsem torpil yapmış olurum. Zira yüzde 90’ı bizim öğrenciler. O nedenle kendi öğrencilerini övdü dedirtmek istemiyorum kimseye. Zati onları da överken yüz bireye yakın tanınan olmuş olanları var. Birini unutursam ayıp olur. 100’ünü de burada saymaya kalksam vakit olmaz. O nedenle onlar benim evlatlarım. Birini birinden ayırmıyorum zati.